به گزارش پایگاه خبری افشاگری به نقل از گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، در چند ماه گذشته که ترامپ جنگ تجاری با بسیاری از کشورهای جهان را آغاز کرده بود، مقامات ترکیه خشنود بودند که کشورشان در لیست دوستان ترامپ جای گرفته و نرخ تعرفه گمرکی تنها 10 درصد است.
اما حالا فرمان جدیدی از سوی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا صادر شده و بر اساس آن، تعرفه‌های گمرکی برای برخی کشورها از نو تنظیم شد. در حالی که نرخ مالیات قابل اجرا برای ترکیه از 10 درصد به 15 درصد افزایش یافت، مالیات قابل اجرا برای کانادا به 35 درصد افزایش یافت.
ترامپ به خاطر کسری تجاری فزاینده کشورش، این تصمیم را اتخاذ کرده و تصریح کرده که نرخ‌های مالیاتی که برای کشورها اعمال می‌شود بین 10 تا 41 درصد متغیر خواهد بود.
کاخ سفید اعلام کرد که از زمان اعلام تعرفه‌های ترامپ در دوم آوریل مبنی بر اصل «مقابله به مثل»، پیشرفت‌هایی در توافق‌های تجاری و امنیتی با برخی کشورها حاصل شده است.
با این حال، تأکید شد که برخی کشورها در راستای برآورده کردن انتظارات ایالات متحده گامی برنداشتند. با توجه به این ارزیابی‌ها، اعلام شد که نرخ‌های عوارض گمرکی برای کشورهایی که ترامپ آنها را «ضروری و مناسب» می‌دانست، تغییر داده شد.
این تصمیم رئیس جمهور آمریکا در شرایطی اتخاذ شده که اولاً در چند سال گذشته، آمریکا همواره یکی از شرکای تجاری مهم برای ترکیه بوده و دوم این که بسیاری از کشورهای جهان، به عنوان دوستان نزدیک، همچنان با تعرفه 10 درصدی با آمریکا تجارت خواهند کرد.
در آوریل 2025 میلادی ترامپ از طریق فرمان اجرایی 14257 تعرفه‌های متقابل گسترده‌ای را وضع کرد و برای کشورهایی که عدم تعادل تجاری پایینی داشتند، تعرفه پایه 10 درصدی وضع کرد. ترکیه، به دلیل تجارت متوازن با آمریکا فقط با تعرفه 10 درصدی روبرو شد، اما حالا با افزایش نرخ تعرفه به 15 درصد، اوضاع برای ترکیه سخت‌تر خواهد شد.
ترامپ، ترکیه را هم ردیف رژیم اسرائیل قرار داد
در فرمان منتشر شده کاخ سفید در مورد افزایش عوارض گمرکی که برای کشورهای مختلف اعمال می‌شود، به این اسامی اشاره شده است:
هندوستان: 25٪
اندونزی: 19٪
عراق: 35٪
رژیم اسرائیل: 15٪
مالزی: 19٪
نروژ: 15٪
سوئیس: 39٪
سوریه: 41٪
تایوان: 20٪
ویتنام: 20٪
این نرخ‌های مالیاتی جدید هفت روز پس از انتشار فرمان، اجرایی خواهند شد. البته اقدامات مالیاتی دولت ترامپ محدود به این کشورها نبود. نرخ عوارض گمرکی اعمال شده بر کالاهای کانادا نیز از 25 درصد به 35 درصد افزایش یافت.
به این ترتیب، مشاهده می‌شود که بر اساس تصمیم دونالد ترامپ، نرخ تعرفه برای کالاهای صادر شده از ترکیه و رژیم صهیونیستی، 15 درصد خواهد بود. البته این وضعیت، باز هم در مقایسه با دوره اول ریاست جمهوری ترامپ، برای ترکیه قبال تحمل‌تر است. چرا که در سال 2018 میلادی، ترامپ در بحبوحه تنش‌های سیاسی مانند دستگیری کشیش برانسون به اتهام دست داشتن در کودتای نافرجام شاگردان گولن در استانبول، تعرفه‌های بالایی 25 تا 50 درصد بر فولاد و آلومینیوم ترکیه وضع کرده بود و ترکیه نیز در آن دوران، با وضع تعرفه‌های گمرکی بر محصولات آمریکایی مانند خودرو و لوازم الکترونیکی، تلافی کرده بود.
افزایش مبادلات تجاری، کاهش روابط سیاسی
در دوران چهار ساله ریاست جمهوری جو بایدن، روابط سیاسی – امنیتی آنکارا و واشنگتن تعریفی نداشت. جو بایدن هیچگاه اردوغان را به عنوان مهمان ویژه به کاخ سفید دعوت نکرد، به ترکیه نرفت و دیدارهای او با رئیس جمهور ترکیه، صرفاً در حاشیه نشست‌های بین‌المللی و در کشورهای دیگر بود. آن هم در شرایطی که اردوغان، با عضویت سوئد در پیمان نظامی ناتو موافقت کرده و امیدوار شده بود که توجه بایدن را به سوی خود جلب کند و روابط به سمت و سوی بهتری برود.
ولی اتفاق خاصی روی نداد و حتی در مورد فروش جنگنده‌های اف 16 به ترکیه، بایدن کل دوره ریاست جمهوری خود را با تعلل و اتلاف وقت به پایان رساند و به وعده هایش عمل نکرد.
با این حال، در دوران 4 ساله بایدن، مبادلات تجاری بین ترکیه و آمریکا وضعیت قابل قبولی داشت و تلاش‌های بخش خصوصی از جمله لابی گری‌های تجاری مهمت علی یالچین داغ کارآفرین و تاجر مشهور ترکیه و همچنین دیدارهای مکرر مهمت شیمشک با بازرگانان آمریکا و فعالان وال استریت، باعث شد که میزان مبادلات تجاری بین ترکیه و آمریکا در سال 2024 میلادی به 32 میلیارد دلار برسد.
نکته جالب توجه اینجاست که در روابط اقتصادی بین ترکیه و آمریکا، تراز تجاری با اختلافی ناچیز به نفع ترکیه بوده و در مقابل 15.3 میلیارد دلار کالایی که وارد کرده، توانسته 16.7 میلیارد دلار کالا به آمریکا صادر کند.
مورد دیگری که شایان تامل است، اشاره به این موضوع است که در دوران دوم ریاست جمهوری دونالد ترامپ نیز، روابط سیاسی بین واشنگتن و آنکارا رشد قابل توجهی نداشته و ترامپ در سفر به چند کشور خاورمیانه، حاضر نشد سفر به ترکیه را هم در دستور کار خود قرار دهد.
یکی از بخش‌های مهم صادرات از ترکیه به آمریکا، بخش خودروسازی است. بسیاری از برندهای جهانی، خودروهای مونتاژ شده را از ترکیه به آمریکا می‌فرستند که در سال 2023 میلادی ارزش آن به 826 میلیون دلار و در سال 2024 به 1.04 میلیارد دلار افزایش یافت.
ترکیه همچنین در سال 2023 حدود 2.68 میلیارد دلار منسوجات به ایالات متحده صادر کرد و در سال 2024 میلادی به رقم 3 میلیارد دلار نزدیک شد که معادل 1 درصد از بازار منسوجات آمریکا است.
فولاد ترکیه با تعرفه استاندارد 10 درصدی به آمریکا صادر می‌شد و نسبت به صادرکنندگان چینی یا اتحادیه اروپا، رضایت خاطر قابل توجهی برای ترکیه به همراه داشت، اما حالا تعرفه این بخش هم به 15 درصد افزایش یافته و مشکلاتی را در رقابت‌پذیری ایجاد می‌کند و به طور غیرمستقیم بر زنجیره‌های تأمین صنعتی ترکیه تأثیر بگذارد. ذکر این نکته نیز مهم است که هزینه‌های نیروی کار ترکیه بالاتر از اقتصادهای کم‌هزینه مانند بنگلادش است.
افزایش تعرفه از 10 به 15 درصد، برای صادرکنندگان ترکیه نیز خبر بدی است. اما در زمینه جابجایی زنجیره تأمین، هنوز هم فرصت‌های قابل توجهی برای ترکیه وجود دارد.چرا که کشورهای با تعرفه بالا مانند چین و هندوستان و همچنین اتحادیه اروپا، وقتی که کالایی به بازار آمریکا صادر کنند، سود ناچیزی به دست می‌آورند اما فعالان صنعتی ترکیه، دست کم در بخش‌هایی مانند منسوجات، قطعات خودرو و مبلمان، می‌توانند به صادرکنندگان جایگزین تبدیل شده و جای چین و هندوستان را بگیرند.
اما دو چالش مهم دیگر نیز وجود دارد. اول این که اگر ترامپ بازی افزایش تعرفه را در آینده نیز دنبال کند، ترکیه به راحتی مزیت سود را از دست خواهد داد و دوم این که تورم ناشی از افزایش تعرفه‌های آمریکا منجر به قدرت گرفتن دلار در برابر لیره می‌شود و در نتیجه تورم در ترکیه، بالا و بالاتر می‌رود. آن هم در شرایطی که همین حالا، دولت اردوغان به زحمت توانسته نرخ هر 1 دلار آمریکا را در مرز 42 لیره نگه دارد.
