به گزارش پایگاه خبری افشاگری، دکتر سید هادی زرقانی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه تا وقتی روسیه در اوکراین درگیر است، طبیعتا کارت بازی ایران را کنار نخواهد گذاشت، اظهار کرد: قیمت نفت برای غرب بسیار اهمیت دارد و اگر جنگ اوکراین و چالش‌های بین غرب و روسیه ادامه یابد، افزایش قیمت نفت می‌تواند به یک مشکل بزرگ برای شهروندان کشورهای غربی تبدیل شود، کما اینکه در شرایط فعلی و با نفت ۱۲۰ دلاری، روسیه و عربستان بالاترین منافع اقتصادی را به طور موقت دارند. در حالی‌که به سرانجام رسیدن مذاکرات وین، می‌تواند منجر به ورود ایران به بازار انرژی شود و همین امر باعث کاهش نسبی قیمت نفت خواهد شد. لذا جنگ بین اوکراین و روسیه از عواملی است که باعث افزایش اشتیاق غربی‌ها نسبت به احیای برجام شده است.
وی افزود: اگر چه امکان اینکه پس از احیای برجام، ایران در یک بازه کوتاه‌مدت به یکی از تامین‌کنندگان انرژی اروپا تبدیل شود، وجود ندارد، اما به هر حال در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات، ایران و قطر می‌توانند طی یک برنامه زمان‌بندی‌شده، یکی از تامین‌کنندگان گاز اروپا شوند و از این طریق، وابستگی اروپا به گاز روسیه کاهش خواهد یافت. البته ضعف زیرساخت‌های استخراج و پالایش گاز ایران و مصرف بالای گاز در کشور یک چالش بسیار جدی برای این مسئله است، اما به هر حال این ظرفیت با برنامه‌ریزی قابلیت بهره‌برداری دارد.
استاد ژئوپلیتیک دانشگاه فردوسی مشهد ابراز عقیده کرد: پس از سفر اخیر گروسی به تهران و توافق بین ایران و آژانس، انتظار می‌رفت در اوایل هفته جاری ما شاهد انعقاد توافق در وین باشیم، اما صحبت جدید روس‌ها و درخواست تضمین آنها از آمریکا در برجام، در مسیر توافق چالش جدی ایجاد کرده است. در واقع درخواست جدید روسیه، در قالب رقابت‌های ژئوپلیتیکی این کشور در سطح جهانی و منطقه‌ای قابل تفسیر است و به نظر می‌رسد با طرح این خواسته روسیه، مسیر توافق نهایی و احیای برجام با مشکل رو به رو می‌شود.
زرقانی با اشاره به جنگ بین روسیه و اوکراین، بیان کرد: اگر چه روس‌ها خیلی مایل هستند به دلیل هزینه‌های بالای اقتصادی، تلفات نظامی و به ویژه اجماع جهانی بر علیه خود، خیلی زود از طریق تصرف شهرهای اصلی و به ویژه پایتخت اوکراین به اهداف خود دست یابند، اما در مقابل آمریکا و غرب سناریوی دیگری را برای منازعه روسیه و اوکراین برنامه‌ریزی کرده‌اند. آمریکا و دیگر اعضای ناتو می‌خواهند در قالب رقابت‌های ژئوپلیتیکی با روسیه، از طریق طولانی شدن منازعه به صورت جنگ شهری و تداوم درگیری روسیه در اوکراین و فعال شدن مقاومت‌های داخلی، کاری کنند هزینه‌های اقتصادی، سیاسی و نظامی روسیه افزایش یابد.
وی ادامه داد: هم از منظر تحریم‌های جهانی بر علیه روسیه و هم به لحاظ هزینه‌های بالای حفظ امنیت نیروهای روسی مستقر در اوکراین، این جنگ برای روسیه هزینه‌های اقتصادی بسیار سنگین و کمرشکنی را به همراه دارد و هم وجهه بین‌المللی این کشور را در عرصه افکار عمومی جهان تخریب می‌نماید. تجربه شکست تلخ آمریکا در ویتنام و شوروی سابق در افغانستان و خروج خفت‌بار هر دو کشور نشان می‌دهد پیروزی در این نوع منازعه‌ها از طریق تصرف پایتخت و ... حاصل نخواهد شد. از این رو اگرچه ممکن است روسیه طی چند روز آینده موفق به تصرف کی‌یف شود، ولی در یک بازه زمانی طولانی‌مدت افزایش مقاومت‌های داخلی از یکسو و حمایت‌های اقتصادی و به ویژه تسلیحاتی آمریکا و غرب از مقاومت داخلی در اوکراین از سوی دیگر، این کشور را به باتلاق بزرگی برای روسیه تبدیل خواهد کرد.
رئیس انجمن ژئوپلیتیک خراسان رضوی همچنین با اشاره به خواسته ایران مبنی بر لزوم گرفتن تضمین از آمریکا برای عدم خروج مجدد از توافق، بیان کرد: با توجه به اینکه توافق و احیای برجام در آمریکا به ویژه در کنگره مخالفان بسیار جدی دارد، طبیعی است که هر گونه توافق دولت آمریکا بدون حمایت کنگره می‌تواند فقط در دولت فعلی آمریکا اعتبار داشته باشد و همان رفتاری را که ترامپ انجام داد، از سوی دولت جمهوری‌خواه بعدی آمریکا نیز صورت گیرد. نباید فراموش کرد که احیای برجام به نحوی که منافع متعددی برای ایران به همراه داشته باشد، هم مخالفان بسیار جدی در داخل خود آمریکا و از جمله لابی صهیونیستی دارد و هم برخی دیگر از کشورها از جمله رقبای ژئوپلیتیک منطقه‌ای ایران از عدم انعقاد چنین توافقی منافع بیشتری می‌برند.
این عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی با تاکید بر اینکه سرمایه‌گذاری اقتصادی و انجام طرح‌های مشترک و کلان اقتصادی بهترین تضمین برای امنیت پایدار و تداوم روابط مناسب با همه کشورها است، گفت: اگر به عنوان مثال طرح‌های عظیم توسعه‌ای که در کشور امارات با سرمایه‌گذاری‌های خارجی اتفاق افتاد، در خلیج فارس و جزیره قشم هم صورت می گرفت و این جزیره با قابلیت‌های بسیار بالای خود به یک منطقه آزاد در تراز جهانی تبدیل می شد، شرکت‌ها و کشورهای سرمایه‌گذار اولین و جدی‌ترین مخالفان هر گونه تحریم و مناسباتی بودند که امنیت سرمایه‌گذاری آنها را به خطر اندازد.
زرقانی اضافه کرد: بنابراین بهترین تضمین برای تداوم توافق احتمالی، توسعه روابط اقتصادی طولانی مدت با همه کشورها و شرکت‌های خارجی از جمله شرکت‌های آمریکایی است. اگر احیای برجام نتواند برای آمریکا منفعت‌های اقتصادی را به همراه داشته باشد، در داخل این کشور طرفدارانی نخواهد داشت، در حالی‌که مخالفان آن بسیار قدرتمند هستند. هرچند با توجه به مشکلات ماهوی در روابط ایران و آمریکا، امکان شکل‌گیری همکاری‌های مشترک اقتصادی بین شرکت‌های دو طرف حداقل در بازه زمانی کوتاه‌مدت بسیار بعید است.
انتهای پیام
